Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Częstochowie

UZASADNIENIE

Bezspornie strony zawarły 6 lipca 2021 roku umowę kredytu gotówkowego (...) nr (...)- (...) w rozumieniu art. 69 ustawy z 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 roku, poz. 2488, ze zm., dalej: u.p.b.) o treści zgodnej z dokumentem umowy przedłożonym do akt przez stronę powodową. Dokument umowy opatrzony został własnoręcznymi podpisami pozwanej oraz pośrednika kredytowego powódki, a zatem nie ulega żadnej wątpliwości, że do zawarcia umowy rzeczywiście doszło.

Umowa kredytu jest czynnością prawną dwustronnie zobowiązującą i konsensualną. Konsensualny, a nie realny charakter umowy oznacza, że jej skuteczność nie jest uzależniona od wydania przedmiotu kredytu. Jednak roszczenie kredytodawcy o zwrot kredytu powstaje dopiero po wykorzystaniu odpowiedniej sumy kredytowej przez kredytobiorcę (wyrok SN z 16.12.2005 roku, sygn. akt III CK 314/05, Legalis Nr 74460). Umowa zatem wiąże strony z chwilą podpisania, ale kredytobiorca nie ma obowiązku zwrotu kredytu, dopóki nie zostanie on mu fizycznie udzielony (wypłacony) przez bank.

Poczynione wyżej uwagi miały znaczenie, gdyż zastępujący pozwaną kurator dla osoby nieznanej z miejsca pobytu wprost postawił zarzut niewydania kredytobiorcy kapitału kredytu. Powódka zaś okoliczności tej nie wykazała, mimo że to na niej spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie (art. 6 k.c.).

Zgodnie z umową (pkt 3, str. 2, k. 16) Bank złożył zapewnienie, że „kwota kredytu po potrąceniu kosztu prowizji i kwoty pierwszej składki ubezpieczeniowej (…) zostanie wypłacona w dniu zawarcia Umowy w formie gotówkowej” (czyli 6 lipca 2021 roku). Była to zatem czynność, która miała dopiero nastąpić. Umowa nie zawierała pokwitowania wydania gotówki.

Pełnomocnik powódki twierdził, że uruchomienie kredytu jak i spłaty kredytu obrazuje „karta analityczna”. Dokument ten (k. 25-27) obejmuje jednak okres wyłącznie od 1 stycznia 2022 roku, podczas gdy do zawarcia umowy doszło 6 lipca 2021 roku. Brak jest w aktach sprawy historii rachunku za czas obejmujący okres od zawarcia umowy do 31 grudnia 2021 roku, a to wtedy miało dojść do wypłaty kredytu. Ponadto wbrew twierdzeniom pełnomocnika z niczego nie wynika, by pozwana miała dokonywać spłat kapitału. Z porównania podanych w umowie kwot oraz wyciągu z ksiąg banku (k. 24) można wręcz dojść do wniosku przeciwnego – kredytobiorca nie dokonywał żadnych wpłat na poczet wykonania umowy.

Wniosek o wykorzystaniu kredytu przez pozwaną można byłoby pośrednio wyprowadzić (art. 231 k.p.c.) z faktu dokonywania przez kredytobiorcę wpłat na poczet spłaty zadłużenia. Trudno bowiem uznać za logiczną sytuację, w której kredytobiorca reguluje płatności ratalne pomimo braku uruchomienia kredytu przez kredytodawcę. W rozpoznawanej sprawie przyjęcie tego rodzaju domniemania nie było jednak możliwe z wyżej wymienionych przyczyn.

O uruchomieniu kredytu nie przesądzał również wspomniany już wyciąg z ksiąg powodowego Banku. Moc prawna tego dokumentu jako urzędowego nie obowiązuje w postępowaniu cywilnym (por. art. 95 ust. 1a u.p.b.). Przysługuje mu za to walor dokumentu prywatnego (art. 245 k.p.c.), czyli stanowi on dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Nawet jednak autorzy wyciągu z ksiąg banku nie zawarli w nim twierdzenia, że środki z kredytu zostały uruchomione (wypłacone).

W rezultacie stwierdzić należało, że powodowy Bank nie wykazał, by wykonał umowę po swojej stronie, czyli oddał do dyspozycji oznaczoną kwotę środków pieniężnych. Brak na to jakiegokolwiek dowodu (choćby sporządzonego przez powódkę), pozwana nie spłacała kredytu, a kurator wprost zaprzeczył tej okoliczności. Powództwo podlegało zatem oddaleniu jako przedwczesne. Ocena pozostałych zarzutów strony pozwanej okazała się wobec tego bezprzedmiotowa.

Na podstawie § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 9 marca 2018 roku w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2018 roku, poz. 536, ze zm.) w zw. z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 roku, poz. 1964, ze zm.) Sąd przyznał A. K. wynagrodzenie tytułem pełnienia funkcji kuratora dla pozwanej nieznanej z miejsca pobytu w kwocie 108,00 zł (270,00 zł x 40%).

Uzasadnienie wyroku, zgodnie z dyspozycją art. 505 ⁸ § 4 k.p.c., ograniczone zostało do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

SSR Marcin Szymański