Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Częstochowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2020 roku

Sąd Rejonowy w Częstochowie VIII Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący: SSR Łukasz Roszkowski

Protokolant: Klaudia Kasprzyk

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2020 roku w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C.

przeciwko (...) Spółki Akcyjnej (...) w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej (...) w W. na rzecz powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. kwotę 5 535,00 zł (pięć tysięcy pięćset trzydzieści pięć złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 24 czerwca 2019 roku,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2 094,00 zł (dwa tysiące dziewięćdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII GC 2355/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 lipca 2019 r. powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w C. domagała się zasądzenia od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej (...) w W. kwoty 5 535,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 23 maja 2019 r. tytułem odszkodowania. Ponadto powódka domagała się zasądzenia od pozwanej zwrotu kosztów procesu.

Na uzasadnienie swojego roszczenia powódka wskazała, iż dnia 15 maja 2019 roku na mocy umowy cesji M. G. przeniósł na powoda przysługującą mu względem pozwanej wierzytelność o wypłatę odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego po szkodzie z dnia 20 marca 2019 roku. W wyniku tej szkody poszkodowany wynajął pojazd zastępczy F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) od powódki, z którego korzystał do dnia 15 maja 2019 roku. Sprawca wypadku posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanej. Pozwana uznała część roszczenia z tytułu najmu pojazdu zastępczego po szkodzie z dnia 20 marca 2019 roku. Powódka stwierdziła, iż poszkodowany nie miał możliwości odliczenia podatku VAT naliczonego za najem pojazdu zastępczego, a potrzeba wynajęcia pojazdu zastępczego była spowodowana wyjazdami związanymi z zaspokajaniem potrzeb życia codziennego oraz dojazdem do pracy. Poszkodowany upoważnił powódkę do reprezentowania do w toku postępowania likwidacyjnego. Powódka podkreśliła, iż wielokrotnie zwracała się w toku postępowania likwidacyjnego w celu negocjacji stawki dobowej w wysokości netto, tytułem najmu pojazdu zastępczego oraz zwróciła się o przesłanie umowy wypożyczenia wraz z regulaminem wypożyczalny współpracującej z pozwaną. Informowała też pozwaną o chęci skorzystania przez pozwanego z najmu pojazdu zastępczego w wypożyczalni współpracującej z pozwaną, jednak pomimo tego pozwana pozostała bierna i nie przedstawiła szczegółów oferowanego najmu. Zdaniem powódki nie można czynić zarzutu, iż poszkodowany nie skorzystał z oferowanego przez pozwaną najmu pojazdu zastępczego w sytuacji nieprzesłania przez stronę pozwaną warunków oferowanego najmu, celem zapoznania się ze szczegółami oferty, mimo deklaracji chęci skorzystania z takiego najmu przez poszkodowanego.

Powódka podała, iż w dniu 15 maja 2019 roku wystawiła poszkodowanemu M. G. fakturę VAT o numerze (...)na kwotę 7 011,00 zł. Pozwana uznała roszczenie co do zasady i wypłaciła kwotę 1 476,00 zł uznając za uzasadniony okres 16 dni najmu pojazdu zastępczego oraz stawkę w wysokości 75,00 zł netto.

W dniu 7 sierpnia 2019 r. Referendarz Sądu Rejonowego w Częstochowie w sprawie sygn. akt VIII GNC 3874/19 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, orzekając zgodnie z żądaniem pozwu.

W dniu 10 września 2019 r. sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty wniosła pozwana, która domagała się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwana nie kwestionowała okoliczności zdarzenia ubezpieczeniowego i zasady swojej odpowiedzialności jako ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy. W ocenie pozwanej nie cały okres korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego był w realiach niniejszej sprawy uzasadniony, a jedynie okres 16 dni, na które złożyły się: okres od dnia zdarzenia do dnia zgłoszenia szkody – 3 dni, okres od dnia zgłoszenia szkody do otrzymania kosztorysu – 5 dni i okres oczekiwania na dodatkowe oględziny pojazdu – 8 dni. Zdaniem pozwanej powód nie wykazał, aby uzasadniony był dłuższy okres korzystania z pojazdu zastępczego. Odnośnie zastosowanej stawki najmu pojazdu zastępczego pozwana wskazała, iż odmawiając skorzystania z oferowanego przez stronę pozwaną najmu poszkodowany przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody, co wyłącza jej odpowiedzialność ponad uznawaną kwotę stawki dziennej czynszu najmu pojazdu zastępczego.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Zarówno powódka jak i pozwana są przedsiębiorcami. Powódka prowadzi działalność gospodarczą polegającą między innymi na wynajmie i dzierżawie samochodów osobowych i furgonetek. Pozwana zajmuje się działalnością ubezpieczeniową.

(dowód: odpisy KRS, k. 10 – 12, 51 – 52).

W dniu 20 marca 2020 r. miała miejsce w kolizja w wyniku której uszkodzony został należący do poszkodowanego M. G. pojazd marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca zdarzenia ubezpieczony był w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w towarzystwie ubezpieczeń prowadzonym przez pozwaną.

(okoliczność bezsporna).

W wyniku zdarzenia w pojeździe poszkodowanego uszkodzeniu uległ prawy bok pojazdu poszkodowanego. Pojazd nie nadawał się do normalnej eksploatacji.

(okoliczność bezsporna).

W dniu 20 marca 2019 r. pomiędzy powódką a poszkodowanym M. G. zawarta została umowa najmu samochodu. Powódka wypożyczyła poszkodowanemu pojazd marki F. (...) numerze rejestracyjnym (...). Stawka czynszu najmu określona została na kwotę nie więcej niż 140,00 zł netto. Poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego do dnia 15 maja 2019 roku.

(dowód: umowa, k. 14, protokół wydania pojazdu, k. 17, dokument, k. 18).

W tym samym dniu poszkodowany udzielił powódce pełnomocnictwa do reprezentowania do reprezentowania go w postępowaniu związanym z likwidacją szkody w zakresie odszkodowania za najem pojazdu zastępczego.

(dowód: pełnomocnictwo, k. 16).

Zgłoszenia szkody pozwanej dokonał poszkodowany M. G. telefonicznie w dniu 23 marca 2019 roku. Podczas rozmowy poinformowany został o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przez pozwaną oraz o poziomie akceptowanych przez nią stawek najmu w przypadku skorzystania z najmu oferowanego przez podmiot zewnętrzny.

(okoliczność bezsporna).

W dniu 28 marca 2019 roku powódka, działając w imieniu poszkodowanego poinformowała pozwaną o chęci skorzystania z oferowanego przez nią najmu pojazdu zastępczego, prosząc o przesłanie nazwy wypożyczalni. W dniu 2 kwietnia 2019 roku ponowiła prośbę, motywując ją dodatkowo chęcią zapoznania się z regulaminem wypożyczalni. W odpowiedzi z dnia 2 kwietnia 2019 roku pozwana poinformowała, iż konieczne jest wskazanie adresu i czasu podstawienia pojazdu zastępczego. W tym samym dniu powódka poinformowała, iż adres podstawienia pojazdu zastępczego jest zgodny z miejscem zamieszkania poszkodowanego. W dniu 8 kwietnia 2019 roku powódka ponagliła pozwaną o odpowiedź co do warunków oferowanego najmu pojazdu zastępczego. W tym samym dniu pozwana poinformowała, iż po wyrażeniu przez poszkodowanego chęci skorzystania z najmu pojazdu zastępczego, poszkodowany otrzyma kontakt do wypożyczalni, a wzór umowy - po kontakcie z wypożyczalnią ze strony pozwanej. W dniu 9 kwietnia 2019 roku powódka imieniem pozwanego ponowiła deklarację chęci skorzystania z oferowanego najmu, zaznaczając, iż aby podjąć decyzję chce zapoznać się z regulaminem, w związku z czym ponowiła prośbę o udostępnienie nazwy wypożyczalni. W tym samym dniu pozwana poinformowała, iż regulamin zostanie przesłany w sytuacji kontaktu ze strony poszkodowanego. W dniu 10 kwietnia 2019 roku powódka oświadczyła, iż jest pełnomocnikiem poszkodowanego, ustanowionym właśnie po to, aby poszkodowany nie musiał zajmować się sprawą osobiście i ponowiła prośbę o przesłanie regulaminu. Wiadomość powódki pozostała bez odpowiedzi.

(dowód: korespondencja e-mail, k. 22 – 25).

Poszkodowany M. G. zwrócił pojazd zastępczy w dniu 15 maja 2019 roku powódce. W tym samym dniu odebrał należący do niego pojazd po dokonanej naprawie. Proces naprawy pojazdu poszkodowanego ulegał przedłużeniu z uwagi na między innymi konieczność dokonania ponownych oględzin z uwagi na ujawnienie się nowych uszkodzeń, po demontażu elementów pojazdu.

(zeznania świadka M. G., k. 62v- 63, zeznania świadka D. D., k. 63v-64, karta naprawy pojazdu, k. 69).

Umową z dnia 15 maja 2019 r. poszkodowany M. G. przelał na rzecz powódki wierzytelność przysługującą mu względem pozwanej z tytułu odszkodowania za koszt najmu pojazdu zastępczego.

(dowód: umowa, k. 13).

W dniu 15 maja 2019 r. powódka wystawiła poszkodowanemu M. G. fakturę VAT o numerze (...) tytułem wynajmu pojazdu zastępczego przez okres 57 dni na kwotę 7 011,00 zł po cenie 100,00 zł za dobę netto, to jest 123,00 zł za dobę brutto.

(dowód: faktura VAT, k. 26).

Poszkodowany nie miał możliwości odliczenia podatku VAT.

(okoliczność bezsporna).

W dniu 16 maja 2019 roku powódka skierowała do pozwanej przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 7 011,00 zł wraz z odsetkami.

(dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty, k. 27).

W dniu 24 maja 2019 roku powódka przyznała pozwanej, na której rzecz przelane zostały roszczenia poszkodowanego, odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 1 476,00 zł, uznając za zasadne korzystanie z pojazdu zastępczego przez okres 16 dni i obniżając stawkę czynszu najmu do kwoty 75,00 zł netto.

(dowód: decyzja pozwanej, k. 28 – 29).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd zasadniczo oparł się na treści zgromadzonych w niniejszej sprawie dokumentów, dał również zasadniczo wiarę zeznaniom świadków M. G. i D. D. z wyjątkiem twierdzenia M. G., iż zwrot pojazdu zastępczego nastąpił w dniu odebrania pojazdu po naprawie z uwagi na małą kategoryczność zeznań świadka w tym zakresie oraz ich sprzeczność z dokumentami w postaci protokołu zwrotu pojazdu oraz karty naprawy pojazdu (k. 18, 68), z których jednoznacznie wynika, iż zwrot pojazdu zastępczego nastąpił w dniu 15 maja 2019 roku, a zakończenie naprawy pojazdu poszkodowanego dopiero w dniu 20 maja 2019 roku.

Sąd pominął dowód z opinii biegłego dopuszczony postanowieniem z dnia 28 października 2019 roku w oparciu o przepis art. 130 ⁴ § 5 kpc z uwagi na nieuiszczenie przez pozwaną zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego w zakreślonym terminie.

Powyżej ustalony stan faktyczny w przeważającej mierze nie był przedmiotem sporu pomiędzy stronami. Poza sporem pozostawała zasada odpowiedzialności pozwanej za skutki zdarzenia z dnia 20 marca 2019 r. w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd poszkodowanego M. G.. Nie był przedmiotem sporu zakres uszkodzeń przedmiotowego pojazdu, w szczególności fakt, iż na skutek kolizji nie nadawał się on do eksploatacji, poza sporem pozostawał również przebieg postępowania likwidacyjnego, w tym brak możliwości odliczenia przez poszkodowanego należnego podatku VAT. Nie był przez pozwaną kwestionowany fakt zawarcia przez poszkodowanego umowy najmu pojazdu zastępczego z powódką, czas trwania najmu pojazdu zastępczego oraz określona umownie stawka dobowa czynszu najmu.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia w pierwszej kolejności, jaki był uzasadniony czasookres korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego, w dalszej zaś kolejności do kwestii, jaka była dobowa stawka najmu, do której pozwana ponosiła odpowiedzialność gwarancyjną.

Dokonując oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego podkreślenia wymaga, iż powódka roszczenie swoje wywodzi z odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanej z tytułu łączącej go ze sprawcą szkody umowy obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Zgodnie z art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia. W myśl art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz.U.2018.473 ze zm.) ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

W świetle powyższego odpowiedzialność pozwanej co do zasady nie budzi wątpliwości i nie była przez nią kwestionowana. Pozwana z tytułu odszkodowania obejmującego zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego uiściła na rzecz strony powodowej kwotę 3 506,86 zł. Zaznaczenia wymaga, iż powódka nabyła wierzytelność w wyniku przelewu co oznacza, że wstąpiła w prawa poprzedniego wierzyciela w takim zakresie, w jakim przysługiwała mu ewentualna wierzytelność względem pozwanej – art. 509 k.c. Zauważyć należy, iż przedmiotem przelewu może być każda wierzytelność pieniężna, jeżeli ma charakter zbywalny, a jej przeniesienie nie jest wyłączone z mocy ustawy, umowy lub na skutek właściwości zobowiązania. Skutkiem umowy przelewu jest przejście objętej nią wierzytelności (roszczenia) z majątku zbywcy do majątku nabywcy, wraz ze związanymi z tą wierzytelnością prawami (art. 509 § 2 kc). W wyniku przelewu cesjonariusz nabywa wierzytelność w takim zakresie i stanie, jaki istniał w chwili zawarcia umowy o jej przeniesienie. Niejako drugą stroną tej zasady jest dopuszczalność podnoszenia przez dłużnika wobec cesjonariusza wszelkich zarzutów, które miał przeciwko cedentowi w chwili powzięcia wiadomości o przelewie (art. 513 § 1 kc).

Źródłem sporu pomiędzy stronami, jak już wspomniano powyżej, pozostawały jedynie uzasadniony czasookres korzystania przez poszkodowanego z najmu pojazdu zastępczego oraz dobowa stawka czynszu tego najmu.

Nie ulega wątpliwości, iż poszkodowanemu przysługiwało roszczenie odszkodowawcze wobec pozwanej, obejmujące nie tylko odszkodowanie z tytułu uszkodzenia należącego do niego pojazdu, ale także roszczenie o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego. Stosownie do treści art. 361 § 1 k.c. obowiązek naprawienia szkody obejmuje normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W tych granicach nieodzowne jest wyrównanie szkody, która obejmuje nie tylko uszkodzenie czy zniszczenie pojazdu, ale także inne koszty poniesione przez poszkodowanego, a związane z niemożnością korzystania z pojazdu w okresie trwania naprawy czy koniecznością przechowywania pojazdu uszkodzonego. Kwestia uprawnienia poszkodowanego do najmu samochodu zastępczego na czas naprawy była wielokrotnie rozpoznawana przez Sąd Najwyższy, który potwierdzał prawo poszkodowanego do najmu pojazdu zastępczego, stwierdzając jednoznacznie, iż szkoda wyrządzona niemożliwością korzystania z pojazdu obejmuje koszt wynajęcia pojazdu równorzędnego, a wydatek ten pozostaje w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym (vide: wyrok SN z 4.XI.1977 r w spr. II CR 355/77 - OSNC 1978/11/205; wyrok SN z 26.XI. 2002r. w spr. V CKN 1397/00; wyrok SN z 2.07.2004r. w spr. II CK 412/03; wyrok SN z dnia 8.IX. 2004r. w spr. IV CK 672/03- LEX nr 146324; Andrzej Wąsiewicz - Ubezpieczenia komunikacyjne, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 1995). Nie chodzi przy tym o każdy wydatek, ale taki, który jest konieczny i pozostaje w normalnym związku przyczynowym ze szkodą. Termin „wydatek konieczny” oznacza przy tym wydatek niezbędny dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zauważyć należy także, iż pojęcie szkody nie zostało prawnie zdefiniowane. Powszechnie jednak pod pojęciem tym rozumie się jakikolwiek uszczerbek w dobrach lub interesach prawnie chronionych, który poszkodowany doznał wbrew swojej woli (tak w szczególności Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 11 lipca 1957 r., 2 CR 304/57, OSN 1958, nr III, poz. 76 oraz w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 1963 r., III PO 31/63, OSNCP 1964, nr 7-8, poz. 128). Wszelka szkoda rozpatrywana jako uszczerbek o charakterze majątkowym może mieć, w świetle przepisów kodeksu cywilnego (art. 361§2 k.c.), postać dwojaką tj. może obejmować stratę, jaką doznaje mienie poszkodowanego, wskutek czego poszkodowany staje się uboższy niż dotychczas (tzw. damnum emergens) a także może obejmować utratę korzyści, jakiej poszkodowany mógłby się spodziewać gdyby mu szkody nie wyrządzono (tzw. lucrum cessans). Uszczerbek w majątku może zatem polegać na: zmniejszeniu się aktywów majątku przez ubytek, utratę lub zniszczenie poszczególnych jego składników albo przez ich uszkodzenie lub obniżenie wartości, na zwiększeniu pasywów – powstanie nowych lub zwiększenie istniejących zobowiązań oraz na udaremnieniu zwiększenia się majątku przez odpadnięcie korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Dokonując oceny zasadności żądania zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego na gruncie niniejszej sprawy zauważyć należy, iż w zakresie uzasadnionego czasookresu korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego oraz uzasadnionej stawki dobowej czynszu najmu, podzielić należało stanowisko strony powodowej, stanowisko zaś pozwanej nie wytrzymywało krytyki i nie znajdowało oparcia w zgromadzonym w niniejszej sprawie materiale dowodowym.

W odniesieniu do uzasadnionego czasookresu korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego wskazać należy, iż co do zasady uzasadniony jest taki okres korzystania z pojazdu zastępczego, przez jaki poszkodowany nie miał możliwości korzystania z należącego do niego pojazdu w wyniku jego uszkodzenia na skutek zdarzenia, za które odpowiedzialność gwarancyjną ponosi ubezpieczyciel. W realiach niniejszej sprawy poza sporem pozostawał fakt, iż pojazd poszkodowanego na skutek zdarzenia z dnia 20 marca 2019 roku uszkodzony został w stopniu umożliwiającym jego normalną eksploatację. Poza spotem pozostawał również fakt, iż pojazd zastępczy zwrócony został przez poszkodowanego nie później, niż nastąpił przez niego odbiór pojazdu uszkodzonego po zakończonej naprawie. Podzielić należy prezentowane przez stronę pozwaną stanowisko, iż jej odpowiedzialność za najem pojazdu zastępczego nie ma charakteru bezwzględnego, w szczególności, iż nie ponosi ona odpowiedzialności za zawinione działania warsztatu lub samego poszkodowanego, powodujące przedłużanie procesu naprawy, a tym samym zwiększanie rozmiaru szkody. W niniejszej sprawie pozwana nie wykazała, wbrew spoczywającemu na niej w tym zakresie, stosownie do dyspozycji art. 6 kc, rozkładowi ciężaru dowodu, ażeby przedłużenie się okresu naprawy uszkodzonego pojazdu poszkodowanego nastąpiło na skutek zawinionego działania poszkodowanego lub warsztatu wykonującego naprawę. Wprawdzie pozwana złożyła wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność ustalenia uzasadnionego okresu trwania naprawy, jednak dowód ten został pominięty z uwagi na brak uiszczenia zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego w zakreślonym terminie.

Dodatkowo, niejako na marginesie zauważyć należy, iż nie wytrzymuje krytyki stanowisko pozwanej, co do faktu, jakoby uzasadniony miał być okres korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego przez 16 dni, na które złożyły się: okres od dnia zdarzenia do dnia zgłoszenia szkody – 3 dni, okres od dnia zgłoszenia szkody do otrzymania kosztorysu – 5 dni i okres oczekiwania na dodatkowe oględziny pojazdu – 8 dni. Zauważyć należy, iż poszkodowana nie uwzględniła jakiegokolwiek okresu na dokonanie naprawy pojazdu, a ponadto jej zdaniem części zamienne powinny zostać zamówione już po pierwszych oględzinach pojazdu, całkowicie pominęła natomiast konieczność zamówienia części, których uszkodzenie ujawniono dopiero w wyniku oględzin powtórnych.

W rezultacie Sąd za uzasadniony uznał cały czasookres przez który poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego, to jest okres 57 dni.

Odnośnie stawki dobowej czynszu za najem pojazdu zastępczego również podzielić, co do zasady należy stanowisko pozwanej, iż nie wszystkie koszty, a więc nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszenie jej rozmiarów. Stanowisko to jest ugruntowane w judykaturze (zob. np. wyrok SN z 17.XI.2011r w sprawie III CZP 5/11- Legalis 381501, wyrok SA w Warszawie z dnia 23 października 2015 r., I ACa 185/15, Legalis 1470134), która stwierdza, że na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych, ekonomicznie uzasadnionych pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób. Poszkodowany ma obowiązek przestrzegać rozsądnej proporcji pomiędzy korzyścią wierzyciela, a obciążeniem dłużnika. Nie jest zatem celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej ubezpieczyciela. W uchwale z dnia 17 listopada 2011 roku Sąd Najwyższy zwrócił też uwagę na możliwość zastosowania art. 354 § 1 i 2 k.c., według którego wierzyciel z dłużnikiem powinni współdziałać przy wykonaniu zobowiązania. O takim współdziałaniu nie może być mowy w sytuacji zaproponowania przez ubezpieczyciela pojazdu zastępczego i nie skorzystania przez poszkodowanego z tej propozycji. Takie też stanowisko zwarł Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 25 sierpnia 2017 roku w sprawie III CZP 20/17 (Legalis 1651540) stwierdzając, iż wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Zauważyć należy w tym miejscu, iż o ile nie budzi wątpliwości, iż propozycja zorganizowania przez pozwaną poszkodowanemu pojazdu zastępczego w istocie padła, co jednoznacznie znajduje potwierdzenie choćby w wiadomościach e-mail kierowanych przez powódkę do pozwanej z prośbą o uszczegółowienie oferty najmu pojazdu zastępczego, to jednak w realiach niniejszej sprawy nie mogła ona wywrzeć skutku w postaci ograniczenia zakresu odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanej.

W ocenie Sądu nie sposób na gruncie niniejszej sprawy przyjąć, aby poszkodowany przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody, a co za tym idzie ograniczenia odpowiedzialności pozwanej. Raz jeszcze powołać należy w tym miejscu stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w uchwale z dnia 25 sierpnia 2017 roku w sprawie III CZP 20/17 (Legalis 1651540) stwierdzając, iż wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Z utrwalonych poglądów judykatury wynika, iż ciężar wykazania, iż skorzystanie z oferty ekonomicznie droższej, może być w realiach danej sprawy uzasadnione, jeżeli przemawiają za nią jakieś konkretne okoliczności, które przy dokonaniu kompleksowego porównania ofert pozwolą na przyjęcie, iż oferta ekonomicznie droższa była ofertą bardziej dla poszkodowanego korzystną i najpewniej skorzystałby on z niej, nie z oferty ekonomicznie tańszej, również w sytuacji, gdyby sam miał ponieść koszty najmu pojazdu zastępczego, a zatem jeżeli wykazane zostanie, iż za wyborem oferty ekonomicznie droższej stały uzasadnione, obiektywne okoliczności. Jednocześnie przyjmuje się, iż brak inicjatywy ze strony poszkodowanego w zakresie ustalenia szczegółów oferty zorganizowania pojazdu zastępczego ze strony ubezpieczyciela, nie pozwala na dokonanie porównania szczegółów ofert, a w rezultacie wyklucza możliwość stwierdzenia, iż za wyborem oferty ekonomicznie droższej, stały jakiekolwiek obiektywne względy, które pozwalałyby na uznania tej oferty za korzystniejszą w realiach konkretnej sprawy i konkretnych potrzeb i oczekiwań konkretnego poszkodowanego.

Na gruncie niniejszej sprawy zauważyć należy jednak, iż strona powodowa, działając w imieniu poszkodowanego po otrzymaniu propozycji najmu pojazdu zastępczego ze strony pozwanej, wyraziła zainteresowanie przedmiotową ofertą (vide: korespondencja e-mail, k. 22 – 25) prosząc o uszczegółowienie oferty, wskazanie podmiotu, który miałby wynająć poszkodowanemu pojazd oraz regulaminu oferowanego najmu, celem porównania warunków ofert. Pozwana, wbrew spoczywającemu na niej w tym zakresie rozkładowi ciężaru dowodu, nie wykazała, aby przedstawiła powódce bardziej szczegółowe warunki oferowanego najmu pojazdu zastępczego, lub aby odesłała ją do podmiotu oferującego w porozumieniu z nią najem pojazdów zastępczych, stąd też uzasadnione było przyjęcia, iż złożona przez pozwaną oferta zorganizowania najmu pojazdu zastępczego była jedynie gołosłowna, obliczona na obniżenie należnego powódce odszkodowania, a w rzeczywistości po stronie pozwanej brak było zainteresowania zorganizowaniem najmu pojazdu zastępczego na rzecz poszkodowanego. Wręcz przeciwnie z korespondencji prowadzonej przez strony jednoznacznie wynika, iż pozwana jedynie pozornie wyrażała gotowość przedstawienia szczegółów oferty. Bezpodstawne było oczekiwanie przez pozwaną kontaktu bezpośrednio ze strony poszkodowanego, skoro powódka upoważniona była do reprezentowania go w toku postępowania likwidacyjnego.

W tej sytuacji oczywistym jest, iż poszkodowany nie mógł dokonać porównania oferty najmu pojazdu zastępczego, który wynajął od strony powodowej z ofertą pozwanej, skoro pozwana, mimo wyraźnej deklaracji zainteresowania nie przedstawiła jakichkolwiek szczegółów oferty. W rezultacie możliwość wyboru oferty ekonomicznie tańszej była czysto hipotetyczna i nie miała charakteru realnego, co za tym idzie nie można czynić poszkodowanemu zarzutu ze skorzystania z oferty ekonomicznie droższej, wobec faktu, iż brak możliwości dokonania przez poszkodowanego kompleksowej analizy porównawczej ofert zawiniony był przez pozwaną, która w realiach niniejszej sprawy zignorowała zainteresowanie poszkodowanego oferowanym przez siebie najmem pojazdu zastępczego, stawiając coraz to nowe przeszkody do przedstawienia szczegółów oferty, nie znajdujące jakichkolwiek podstaw faktycznych ani prawnych, a finalnie pozostawiając prośby strony powodowej bez jakiejkolwiek odpowiedzi.

Zauważyć w tym miejscu należy również, iż bez znaczenia dla powyższej kwestii, są zeznania samego poszkodowanego, który wskazywał, iż nie interesował się wysokością dobowej stawki dziennej czynszu najmu, ustaloną z powódką, wobec informacji, iż koszty najmu pojazdu zastępczego pokryte zostaną przez ubezpieczyciela, ani też nie pamięta, czy był informowany o możliwości zorganizowania pojazdu zastępczego przez pozwaną. Kontakt w imieniu poszkodowanego celem uszczegółowienia warunków oferowanego przez pozwaną najmu pojazdu zastępczego nastąpił ze strony powódki. W ocenie Sądu, po pierwsze brak jest podstaw do przyjęcia, iż gdyby pozwana przedstawiła szczegółową ofertę najmu pojazdu zastępczego, to powódka nie poinformowałaby o tym fakcie poszkodowanego, dając mu możliwość porównania ofert i wyboru oferty rzeczywiście korzystniejszej, po wtóre natomiast w interesie samej powódki, mającej świadomość treści oferty złożonej przez stronę pozwaną, mogłoby być skorzystanie przez poszkodowanego z oferty pozwanej – wobec świadomości ograniczenia odpowiedzialności ubezpieczyciela i braku opłacalności zaoferowania najmu pojazdu zastępczego po określonej stawce.

Reasumując, stwierdzić należy, iż za cały, będący przedmiotem niniejszej sprawy okres korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego, to jest przez okres 57 dni uzasadnione było przypisanie stronie pozwanej odpowiedzialności za pełną wysokość szkody – wobec braku wykazania, iż poszkodowany w jakikolwiek zawiniony sposób przyczynił się do jej zwiększenia.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należało, iż wysokość należnego odszkodowania ustalona zostać powinna na kwotę odpowiadającą iloczynowi bezspornego uzasadnionego okresu korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego (57 dni) i stawki dziennej w kwocie 100,00 zł netto plus należnego podatku VAT, co odpowiada kwocie 7 011,00 zł. Wobec wcześniejszego wypłacania przez pozwaną kwoty 1 476,00 zł, zasądzić od pozwanej na rzecz powoda należało różnicę w kwocie 5 535,00 zł. Podstawę prawną rozstrzygnięcia w tym zakresie stanowi przepis art. 822 k.c.w zw. z art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie rozstrzygnięto w oparciu o art. 481 § 1 kc, który stanowi, iż wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Sąd nie podzielił jednak stanowiska powódki, jakoby odsetki ustawowe przysługiwały jej od dnia 23 maja 2019 roku. Zgodnie bowiem z art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o szkodzie. Powódka, wbrew spoczywającemu na niej w tym zakresie rozkładowi ciężaru dowodu nie wykazała, kiedy zgłosiła roszczenie o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego pozwanej, stąd też przyjąć należało, iż roszczenie to zgłoszone zostało pozwanej w dniu 24 maja 2019 roku, kiedy to pozwana wydała decyzję o częściowym jego uwzględnieniu (k. 28). Brak jest bowiem jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, aby roszczenie to zgłoszone zostało wcześniej. Termin 30 dni do zaspokojenia tego roszczenia upływał zatem z dniem 23 czerwca 2019 roku i dopiero po tym dniu, a więc od dnia 24 czerwca 2019 roku, można mówić o opóźnieniu pozwanej w spełnieniu tego świadczenia na rzecz powódki. Bez znaczenia dla oceny daty wymagalności roszczenia odszkodowawczego pozostaje odmowa jego spełnienia przez stronę pozwaną w sytuacji, gdy termin do jego spełnienia jeszcze nie upłynął. W doktrynie przyjmuje się bowiem, iż datą wymagalności roszczenia jest dopiero ostatni dzień, w którym dłużnik mógł zobowiązanie spełnić zgodnie z jego treścią, a zatem w przypadku zobowiązań odszkodowawczych z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej ubezpieczyciela obowiązkowej odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych wymagalność świadczenia przypada dopiero po trzydziestym dniu od daty zgłoszenia ubezpieczycielowi szkody.

W związku z powyższym należało zasądzić odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej kwoty dopiero od dnia, w którym rzeczywiście ono nastąpiło, a zatem od dnia 24 czerwca 2019 roku. W pozostałym zakresie żądanie zasądzenia odsetek na uwzględnienie nie zasługiwało, w związku z czym oddalono w tym zakresie powództwo w oparciu o art. 481 § 1 kc a contrario.

O kosztach rozstrzygnięto w oparciu o art. 98 § 1 kpc w zw. z art. 109 § 2 kpc. Powódka wygrała proces w niniejszej sprawie w całości, ulegając jedynie w niewielki zakresie co do należności ubocznej, w związku z czym, stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik procesu, wynikającej z art. 98 §1 kpc należało zasądzić na jej rzecz od pozwanej koszty procesu w pełnej wysokości. Na sumę za sądzonych kosztów procesu złożyły się opłata od pozwu wysokości 277,00 zł, opłata skarbowa od złożenia dokumentu potwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł oraz koszty zastępstwa procesowego wysokości 1 800,00 zł, ustalone stosownie do § 2 pkt 4 rozporządzenia ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r.